LEFKOŞA – Lübnan-Kıbrıs hattında son günlerde tırmanışa geçen ‘mülteci krizi’ derinleşiyor. Daha iyi bir gelecek umuduyla Kıbrıs kıyılarına ulaşmaya çalışan Suriyelilerin ihtiyaçlarına cevap vermekte zorlanan Kıbrıs Cumhuriyeti, yeni stratejileri devreye sokuyor.
Kıbrıs, Lübnan açıklarına devriye botları gönderirken Avrupa Birliği (AB) ile konu hakkındaki dirsek temaslarını yoğunlaştırıyor. AB, konu hakkında Lübnan’a yönelik yeni bir yardım paketi üzerinde çalışırken, Kıbrıs’taki kaynaklar seferber edilen yeni formüllerin mülteci krizine uzun vadede çözüm oluşturmayacağı görüşünde birleşiyor.
KIBRIS DEVRİYE BOTLARI, LÜBNAN AÇIKLARINDA
‘Mülteci kriziyle’ mücadele kapsamında Kıbrıs, Lübnan kıyılarında devriye gezmek üzere iki devriye botu gönderdi. Lefkoşa’nın yeni adımı, son bir haftadır devam eden sürekli tekne varışlarının ardından Lübnan hükümetiyle varılan anlaşma çerçevesinde atıldı.
Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulidis, geçtiğimiz günlerde ülkeyi ziyaret etmişti. Bu ziyaret sonrası Lefkoşa Beyrut ile mülteci konusunda ortak mutabakata varıldığı mesajını vermişti. Kıbrıs hükümeti ayrıca, Suriyeli mültecilerin sığınma başvurularının 21 ay süreyle işleme alınmayacağını açıklamıştı. Bu önlem, devriye botlarının konuşlandırılmasıyla birlikte, mültecilerin ‘Kıbrıs’ı hedef olarak seçmelerini’ engellemeyi amaçlıyor.
‘ADIM, ULUSLARARASI HUKUK ÇERÇEVESİNDE’
Kıbrıs’a ait botların geçtiğimiz günlerde Lübnan’ın kara sularında devriye gezmeye başladığı belirtilirken, Kıbrıs Rum medyası da gemilerin Lübnan kıyılarına yakın mesafede mülteci teknelerini gözlemlendiği bilgisini paylaştı.
Kıbrıs İçişleri Bakanlığı, 18 Nisan Perşembe günü insan hakları savunucularının yeni adım ile ilgili çekincelerine yanıt veren bir açıklamayı kamuoyu ile paylaştı. Kıbrıs basınındaki bilgilere göre, bakanlık, atılan yeni adımın uluslararası hukuk çerçevesinde olduğu ve yasa dışı herhangi bir eylemin söz konusu olmadığı mesajını verdi.
LÜBNAN’A ÖZEL ZİYARET
Kıbrıs botlarının Lübnan sularında devriye gezdiği bir dönemde Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulidis, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile birlikte 2 Mayıs’ta Lübnan’ı ziyaret ederek krizi görüşecek ve potansiyel çözümler arayacak. Yeni gelişmeyi kamuoyuna Hristodoulidis duyurdu. Hristodoulidis, geçtiğimiz hafta Atina’da von der Leyen ile bir araya gelmiş ve Lübnan merkezli yeni mülteci krizini ele almıştı.
LÜBNAN İÇİN YARDIM PAKETİ
Bu arada Yunanistan medyası, AB yetkililerinin, daha sıkı sınır kontrolleri karşılığında Lübnan’a mali yardım sağlayan Mısır ve Tunus ile imzalanan göçmen karşıtı anlaşmaların benzerini uygulama önerisinde bulunduğu bilgisini geçti.
News247 isimli haber sitesindeki ilgili habere göre, geçmiş dönemde AB, benzer amaçlar için Tunus’a 105 milyon euro (yaklaşık 3,6 milyar TL), Mısır’a ise 7,4 milyar euro yardımda bulundu. Hristodoulidis, AB’nin Lübnan için de benzer bir yaklaşım sergilemesini talep ediyor. Bu talep, resmi kanallardan AB’nin gündemine taşınmış durumda.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Lübnan’ın önemli sayıda Suriyeli mülteciye ev sahipliği yaptığını kabul ederek bu ülkeyle iş birliği yapılması gerektiğini vurguladı. Michel, gelecekteki iş birliğinin Avrupa’ya yönelik göçmen akışını yönetme önlemlerini de içerebileceğini ima etti.
AB liderleri, son zirve sonuç bildirgesinde, özellikle Lübnan’da bölgesel gerilimin daha da tırmanmasını önlemek için tüm ortaklarla birlikte çalışmaya hazır olduklarını ve AB’nin Lübnan’daki en savunmasız kişilere, mültecilere, ülke içinde yerinden edilmiş kişilere ve ihtiyaç sahibi ev sahibi topluluklara destek sağlama, insan ticareti ve insan kaçakçılığıyla mücadeleye destek verme konusundaki kararlılığını teyit etmişti.
YÜZDE 109’LUK ARTIŞ
Lübnan-Kıbrıs ekseninde yaşanan ‘mülteci krizi’ karmaşık bir zorluk teşkil ediyor. Kıbrıs, sınırlarını yönetmeyi ve daha fazla gelişi engellemeyi amaçlarken, AB, krizin temel nedenlerini ele almak ve Lübnan’ın mülteci akışını yönetmesinde destek sağlamak için diplomatik ve mali çözümler arıyor.
Tırmanan kriz, Kıbrıs’ın kaynakları üzerinde ciddi bir baskı oluşturmuş durumda. Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı Frontex’in verileri, Doğu Akdeniz rotası boyunca gelenlerin sayısının yüzde 109 arttığını ve bu durumun Kıbrıs’ı doğrudan etkilediğini ortaya koyuyor. Yalnızca 2024 yılında Kıbrıs, 2023’ün tamamında iade edilen mülteci sayısını aşarak 3 bin 337 mülteciyi geri gönderdi.
Kıbrıs’ın güneyindeki yorumlar, gerek Lefkoşa’nın gerek Brüksel’in kriz için attığı son adımların uzun vadede mülteci sorununa çara olamayacağında birleşiyor. Dahası, İsrail-İran çatışmasının yoğunlaşması ve Lübnan’daki durumun kötüleşmesi durumunda krizin içinden çıkılması güç bir hal alabileceği değerlendirmesinde bulunuluyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
