İngiltere parlamentosu, gündeme geldiği ilk gündem bu yana büyük tartışmalara yol açan Ruanda yasasını onayladı. Ülkeye yasadışı yollardan giriş yapan göçmenlerin İngiltere’ye 6.500 km uzaklıktaki doğu Afrika ülkesi Ruanda’ya gönderilmesini öngören tasarı, iki yıldan uzun bir süredir İngiltere siyasetini meşgul ediyordu. Başbakan Rishi Sunak, Kral 3’üncü Charles’ın imzasıyla yasalaşacak tasarı kapsamında Ruanda’ya ilk uçuşların 10-12 hafta içinde başlayacağını duyururken, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nden İngiliz hükümetine bu uygulamadan vazgeçme çağrısı geldi.
NEDİR BU TASARI
2022’de gündeme gelen plan, İngiltere’ye yasadışı yollarla giren kişilerin sığınma başvurularının Ruanda’da değerlendirilmesi ve başvuru sonucu sonrasında da sığınmacıların bu ülkede barındırılmasını öngörüyor. İngiliz hükümeti, Ruanda planının göçmenleri yola çıkmaktan alıkoyacak “caydırıcı” bir önlem olduğunu savunuyor. Bu yıl başından itibaren 6.265 kişi deniz yoluyla İngiltere’ye giriş yaptı. 2018 yılından bu yana ise toplam sayı 120 bin 500’ün üzerinde.
DÖNÜŞ MÜMKÜN DEĞİL
İngiltere Yüksek Mahkemesi, hükümetin geçen yılki girişimini Ruanda’nın güvenli ülke olmaması nedeniyle bu ülkeye sığınmacıların gönderilmesini hukuka aykırı bulan kararıyla engellenmişti. Ancak Sunak hükümeti yeni tasarıyla İngiliz bakanlara uluslararası ve İngiliz insan hakları mevzuatının bazı bölümlerini göz ardı etme yetkisi verecek. Ayrıca geçen yıl Ruanda ile sığınmacıların kendi ülkelerine yollanamayacağı ve üçüncü ülkeye sığınma başvurusu haklarının da saklı olduğuna dair anlaşma yapıldı. Sığınmacılar, İngiltere’ye ise dönemeyecek.
SUNAK BU KEZ KARARLI
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Michael O’Flaherty, yasayı uygulamanın “büyük sorunlara” yol açacağını belirterek İngiliz hükümetine “durun” çağrısı yaptı. Birleşmiş Milletler de yasanın uygulanmasının insan hakları ve mültecilerin korunmasına zarar vereceğini savunarak İngiltere’den “kararı gözden geçirmelerini” istedi. “Hiçbir yabancı mahkeme bizi durduramaz” diyen Sunak ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) olası karşı kararlarını tanımayacakları işaretini verdi.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
İngiltere Başbakanı Sunak’ın açıklamalarına göre 10-12 hafta içinde başlayacak uçuşlar için İngiliz hükümeti bir havalimanı belirledi.
* Özel bir şirketten kiralanacak ticari uçaklarla nakillerin gerçekleştirileceğini belirten Sunak, Ruanda’ya sınır dışı edilecek düzensiz göçmenler için rezervasyonların bile yapıldığını kaydetti.
* İngiltere Başbakanı gözaltı merkezlerindeki kapasiteyi arttırdıklarını, başvuruları hızlıca işleme koymak için personeller ile mahkeme salonlarını belirlediklerini ayrıca, “yasadışı göçmenlere Ruanda’ya kadar eşlik etmeye hazır 500 yüksek eğitimli kişi” olduğunu aktardı.
* İngiliz hükümeti, Ruanda’da sığınmacılar için geçici kalma yerleri de ayarladı.
* İngiliz hükümeti, Ruanda dönüşüm ve entegrasyon fonuna 2028’e kadar yıllık yaklaşık 62 milyon dolar (202 milyon TL) ödeyecek. Ayrıca gönderilen her bir göçmen başına Ruanda’ya yaklaşık 185 bin dolar (6 milyon tl) aktarılacak.
MANŞ’TA BOT FACİASI 5 ÖLÜ
İngiltere Ruanda planını devreye sokmaya hazırlanırken, ülkeye en yoğun yasadışı göçmen akışının yaşandığı Manş Denizi’nde bir bot faciası daha yaşandı. Kapasitesinin çok üstünde göçmenle Fransa’dan İngiltere’ye geçmeye çalışan bir bot alabora oldu. Botta 110 kişinin bulunduğu ve biri 7 yaşında çocuk olmak üzere en az 5 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Yaklaşık 100 kişinin kurtarıldığı ve arama, kurtarma faaliyetlerinin devam ettiği belirtildi.
