Mehmet Hanifi GÜLEL
İstanbul Kasaplar Odası Başkanı Aydın Tüfekçi başkanlığında, Tarım ve Orman Bakanlığı bilgisi dahilinde kırmızı et sektörün paydaşları ile İstanbul’da gerçekleştirilen toplantıda et fiyatlarındaki artışın nedenlerini ve çözüm yolları masaya yatırıldı.
Temsilciler, doğru bir politika izlenmesi halinde 3 yıl içinde Türkiye’nin et sorununun kalmayacağını aktardılar. Toplantıya İstanbul İl Ticaret Müdürü İsmail Menteşe, İstanbul İl Tarım Müdürü Ahmet Yavuz Karaca, İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz, ETBİR Başkanı Ahmet Yücesan, kırmızı et üretimi ve ticaretini yapan sanayiciler, İstanbul Kasaplar Odası Başkanı Aydın Tüfekçi ve oda yöneticileri katıldı.
Toplantıda sonuca göre, et fiyatlarındaki artışın nedenleri ve çözüm önerileri maddeler halinde Bakanlığa aktarılacak. Toplantıda kırmızı et fiyatlarındaki artışta özellikle 2018 yılından sonra uygulanan yanlış politikalarının etkili olduğunu belirten sektör temsilcileri, sonrasında süt fiyatlarının düşük kalması, bunun sonucunda ineklerin kesime gitmesi ve hayvan sayısındaki azalmanın zincirleme etki yarattığını ifade ettiler.
Eskiden hayvan maliyetinin toplam besi maliyetleri içindeki payının yüzde 30 olduğunu, geri kalanın ise yem gibi diğer girdilerinin oluşturduğunu aktaran temsilciler, günümüzde ise bu oranların yer değiştirdiğini, hayvan maliyetinin yüzde 70 ve diğer girdilerin ise yüzde 30 olduğunu belirttiler. Çözüm yollarının ise kısa, orta ve uzun vade olarak üçe ayıran temsilciler, doğru bir politika izlenmesi halinde 3 yıl içinde Türkiye’nin et sorununun kalmayacağını ve hatta ihracatçı konuma gelinebileceğini vurguladılar. Toplantıda kırmızı et politikasının yönetim ve kişiye göre değişmemesi gerektiğini de vurgulandı.
Son bir haftada karkas et fiyatları 10 lira geriledi
Düzenlenen toplantının Bakanlığın bilgisi dahilinde yapıldığını kaydeden İstanbul Kasaplar Odası Başkanı Aydın Tüfekçi, toplantıda çıkan sonuçların Bakanlıkla paylaşacağını ve bu konuda İstanbul’da bir dizi toplantıların yapılacağın söyledi. Karkas et fiyatlarındaki son durumu da aktaran Tüfekçi, fiyatların son bir haftada az da olsa düşüş gösterdiğini bildirdi.
Çanakkale tarafında yapılan kesimlerde fiyat düşüşüne direnildiğini belirten Tüfekçi, söz konusu grup dışında, diğer bölgelerde 5 ile 10 lira arasında karkas etin fiyatının düşüş gösterdiğini bildirdi. Karkas et fiyatının bölgelere göre değişmekle beraber kilosunun 375 ile 395 lira arasında olduğunu ileten Tüfekçi, ‘’Kıyma fiyatları bölgelere göre değişmekle beraber 620 ile 700 lira arasında değişiyor.
Kuşbaşı ise 650 ile 730 lira arasında bulunuyor. Şu anda Ramazan ayından çıkmamıza rağmen işler çok düşük seviyede seyrediyor. Yıl başından bu yana kasap esnafında işler yüzde 30 düşüş gösterdi’’ dedi. Kurban Bayramı’nda bu yıl yüksek fiyatlardan dolayı çok fazla kurban kesilmeyeceğini öngören temsilciler, kurbanlık kesimlerinde daha çok küçükbaş hayvana yönelimin olacağını ifade ettiler.
Temsilciler, küçükbaş hayvan sayının kurbanlık için yeterli olduğunu vurguladı. Öte yandan, Türkiye geneli olarak aşağı yukarı besi çiftliklerin doluluk oranlarının yüzde 30 ile 35 civarında olduğu belirtildi. Bugün et ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’nın dışardan karşılandığını ifade eden temsilciler, haftada yaklaşık 100 TIR’lık 2 bin ton karkas et ithalatı yapıldığına dikkat çektiler.
Kısa vadede yapılacaklar
Sektör temsilcileri, kısa vadede et fiyatlarında geçici olarak çözümü dışarıdan ithal edilen etin iç pazarda adil bir şekilde dağıtımın sağlanması olarak ifade ettiler. Yine özel sektöre de kısa süreliğine et ithalatı izninin verilmesiyle fiyatların gerileyeceği vurgulandı. Şu an ithal edilen etin belli yerlerde satıldığına dikkat çeken temsilciler, bunun da haksız rekabet yarattığını aktardılar.
Orta vadede yapılacaklar
Orta vadede de ise besicilerin ve besi materyalinin desteklenmesinin önemli olduğu belirtildi. Yine yem desteğiyle birlikte süte de destek verilerek, hayvan materyali sayısının artırılmasının büyük önem taşıdığı vurgulandı. Diğer yandan, büyükbaş hayvan varlığının net sayımının yapılması ve ona göre aksiyon alınması gerektiği ifade edildi. Yine bunlar yapılırken tüm sektör paydaşlarının içinde yer almasının önemine dikkat çekildi.
Uzun vadede yapılacaklar
Et fiyatlarının artmasında ekonomik şartların girdi maliyetlerini yükseltmesinin ve iç pazardaki üretimin azalmasının etkisi olduğu belirtildi. Hayvan varlığının bugün geçmiş dönemlerin göre çok atında olduğunu işaret eden temsilciler, uzun vadede yapılacakları ise; ‘’Bunu güçlendirmek için üretim desteklenmeli, ‘ana olmadan dananın olmayacağını’ varsayarak buzağı ve süt üretimine de destek verilmeli.
Ayrıca küçük aile işletmelerine destek vererek, yeniden hayvan sayısı artırılmalı. Şehirden köye doğru dönüşler sağlanmalı. Köye doğru dönüş projesi başlatılmalı. Bu noktada et sanayicisinden kasabına kadar bütün paydaşlar destek vermeli. Doğru politikalarla Türkiye hayvancılık sektöründe üç yıl içerisinde et ihraç edebilen ülkeler seviyesine getirilebilir’’ ifadeleri ile açıkladılar
