İngiltere’de bugün kurulan sandıklardan çıkacak sonuç, 2010’dan beri ülkeyi yöneten Muhafazakâr Parti için yolun sonunun geldiğini ilan edebilir. Muhafazakârların lideri Başbakan Rishi Sunak’ın geçen ay ani bir kararla ülkeyi erken seçime götürmesinin ardından, anketler Keir Stramer’ın İşçi Partisi’nin mutlak başarısına işaret ediyor.
5 BAŞBAKAN DEĞİŞTİ
50 milyon seçmen, Birleşik Krallık genelinde kurulacak sandıklarda Avam Kamarası’nın 650 üyesini seçmek için oy kullanacak. Pek çok analist, bunun ülkede İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden bu yana en önemli seçimlerden biri olacağına inanıyor. Sancılı AB’den ayrılma (Brexit) süreci ve pandemi yüzünden ekonomide yaşanan durgunluk, kamu hizmetlerinin gerilemesi ve skandallar, 14 yıllık iktidarında Muhafazakâr Parti’de 5 başbakan değişikliğine yol açtı. Ekim 2022’de işbaşı yapan Başbakan Sunak, ekonomideki göstergelerin düzelmesini fırsat olarak değerlendirerek ülkeyi erken seçime götürdü. Şimdi seçim öncesi son anketler, İşçi Partisi’nin oyların yüzde 40’ını alarak parlamentoda 450’den fazla sandalye kazanabileceğine işaret ediyor.
ZENGİNLİĞİ BELA OLDU
Kampanyaları boyunca, iki parti de ağırlığı seçmenin en büyük kaygısı olan ekonomiye verdi. İşçi Partisi’nin, ülkenin en zengin insanlarından biri olan Başbakan Rishu Sunak’ı “halka uzak olmakla” eleştirmesine karşın 44 yaşındaki Hint kökenli Başbakan, kendisini “çok çalışan göçmen bir aileden geldiğini” söyleyerek savunmaya çalıştı. Sunak, seçmene vergileri azaltmayı ve kamu hizmetlerini iyileştirmeyi vaat ediyor. Zorunlu askerliği geri getirmek de dahil, İngiltere’nin güvenliği için harekete geçmeyi hedefleyen Muhafazakârlar Parti, çok tartışılan ve bir türlü işlemeyen “göçmenleri Ruanda’ya gönderme” planınından da geri adım atmıyor.
SEÇİMDEKİ DİĞER AKTÖRLER
Aşırı sağı temsil eden Reform UK Partisi’nin, yüzde 15’lerde oy alarak üçüncü parti olması bekleniyor. Nigel Farage liderliğindeki parti, Avrupa’daki diğer aşırı sağ partilerle benzer bir çizgide, politik ajandanın ilk maddesine “göçmen sorununu” koyuyor. Anketlere göre, Liberal Demokratlar’ın parlamentoya 45 milletvekili sokması, İskoçya Ulusal Partisi’nin ise yaklaşık 20 sandalye kazanması öngörülüyor.
‘SÖR’ BAŞBAKAN ADAYI
Seçimlerden galibiyetle çıkıp İngiltere Kralı 3. Charles tarafından yeni Başbakan ilan edilmesine kesin gözüyle bakılan ‘Sir’ (Sör) Keir Stramer (61), İşçi Partisi’nin kampanyasını “değişim” üzerine kurdu. Sağlık sistemindeki sorunları çözmeyi, asgari ücreti artırmayı, ulaşım ücretlerini düşürmeyi vaat eden Stramer, göç ve dış politika konularında ise Muhafazakârlardan keskin çizgilerle ayrılmıyor. Milletvekili olduktan sonra, radikal solcu lider Jeremy Corbyn’e partide yükselen isyana katılan Starmer, reformlarla partiyi “daha seçilebilir zemine çeken” bir pragmatist olarak görülüyor. Stramer, hukuk alanındaki başarıları sebebiyle 2014’te İngiltere Kraliçesi 2’nci Elizabeth tarafından ‘Sir’ ilan edilmişti.
