Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 150 TL olan yurtdışı çıkış harcının bin ila bin 750 TL aralığında yeniden belirlenmesi için çalışma başlattığı iddia edildi. Vatandaşların gündeminde yer alan yeni harç ücretlerini Odatv, AKP kaynaklarına sordu. Odatv’nin edindiği bilgilere harç ücretinin yeni fiyatı yüzde 900 zam ile 1500 TL olacak.
Vatandaşların tepkisini çeken çalışma ardından yapılan yüzde 900’lük zammın yasal olup olmadığı soruldu. Konuyla ilgili bir açıklama yayınlayan Hukukçu Gönenç Gürkaynak yurtdışı harcının yasal olmadığını belirtti.
Vatandaşın yurtdışına çıkmak için harç ücreti ödemesi karşılığında devletten herhangi bir hizmet almadığını belirten Gürkaynak bunun bir harç değil vergi olduğunun altını çizdi. Gürkaynak tweetinde şu ifadelere yer verdi;
“Bunun bir harç olmadığı, bir vergi olduğu ve o verginin de Anayasa’nın 23. maddesine doğrudan aykırı olduğu kanaatindeyim.
Devletin bunun adını harç koymuş olması, o kamusal talebin hukuki niteliğini değiştirmez. Yurt dışına çıkmak isteyen bir Türk vatandaşının bu tutarı ödeyerek doğrudan yurt dışına çıkışı ile ilgili olarak elde ettiği belirli bir kamu hizmeti yoktur. Devlet eliyle herhangi bir yurt dışına çıkma hizmeti sağlanmakta değildir. Pasaport kontrolü, kolluk hizmeti kapsamındadır. Kamu hizmetlerinin neler olduğu bellidir ve bu tutara doğrudan bağlı ayrı bir kamu hizmet tarifi yoktur. Dolayısıyla bu bir harç değildir.
Anayasa’nın 23. maddesi uyarınca vatandaşın yurt dışına çıkma özgürlüğü yalnızca suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir. Tüm vatandaşlara vergi salıp bu verginin anında ödenmemesi halinde yurt dışına çıkış yasağı getirilmesi, Anayasa’nın 23. maddesinde ifadesini bulan seyahat özgürlüğünü, gerekçesiz, orantısız ve hakkın özünü ortadan kaldıracak şekilde kısıtlar.
Ayrıca bir tek bu vergi yönünden mali yükümlülüğün yerine getirilmemesinin anında yurt dışına çıkış yasağı sonucu vermesi, tüm vergiler ile bu vergi arasında vergi sisteminin işleyişine uygun olmayan bir hiyerarşi de yaratmaktadır. 100 milyonlarca TL gelir vergisi borcu olan yahut hakkında kamu zararına yol açmaktan 100 milyonlarca TL’lik dava yürüyen kişiler mahkeme hükmü kurulmaksızın ellerini kollarını sallayarak yurt dışına çıkabilirlerken, aynı anayasal seyahat özgürlüğünden yurt dışına çıkış vergisini o anda ödememiş bulunan kişiler istifade edememektedir.”
