Fransa’da 49.5 milyon seçmen, erken parlamento seçimlerinin ilk turu için dün sandık başına gitti. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın galibiyeti sonrası Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un meclisi feshetmesinden yaklaşık üç hafta sonra gerçekleşen erken seçimler, aşırı sağın favori gösterildiği bir atmosferde gerçekleşti.
MACRON KUMAR OYNADI
Macron’un, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde aşırı sağın yükselişi nedeniyle adeta kumar oynayarak ilân ettiği erken genel seçimlerin ilk turunda anketler yanıltmadı ve beklenen oldu. Erken genel seçimin dünkü ilk turunda sandık çıkış anketlerine göre oylarını artıran aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi %34 ile sandıktan birinci parti çıktı.
Fransa’da son 3 seçimdir oylarını artırmaya devam eden aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi, en son 9 Haziran’daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 31,4 ile açık farkla ilk sıraya yerleşmiş, bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Meclisi feshederek ilk turu 30 Haziran, ikinci turu 7 Temmuz’da olmak üzere erken seçime gitme kararı almıştı.
Touquet kentinde oyunu kullanan Macron, buradaki Fransız seçmenlerle fotoğraf çekildi.
RESMİ SONUÇLAR BUGÜN
Dünkü sandık çıkış anketlerine göre, sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi İttifakı, yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un “Cumhuriyet İçin Hep Birlikte” ittifakı ise yüzde 20 civarında oyla üçüncü sırada yer aldı. Merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) partisi ve müttefikleri yüzde 10 civarında oy aldı. Resmi sonuçların bugün İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanması bekleniyor.
REKOR SEVİYEDE KATILIM
Fransız Ulusal Meclisi’ndeki 577 milletvekilini belirleneceği seçimlerin ilk turuna katılım oranı dün akşam saatlerinde yüzde 59.39 olarak açıklandı. Kesin katılım oranının %69.7 olarak açıklanması bekleniyor. Aynı oran 2022 seçimlerinde yüzde 47.5’ti.
LİDERLER OY KULLANDI
Yerel saatle 08.00’de başlayan oy verme işlemleri Fransız anakarasında 18.00’de sona ererken, Paris gibi büyük şehirlerde bu süre 20.00’ye kadar uzatıldı. Cumhurbaşkanı Macron, ülkenin kuzeyindeki Touquet kentindeki seçim merkezinde oyunu kullandı. Başbakan Gabriel Attal da oyunu Vanves kentinde verdi. Aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisinin lideri Marine Le Pen, Pas-de-Calais kentinde yer alan Henin-Beaumont bölgesindeki seçim merkezinde oy verirken, partinin Başkanı Jordan Bardella oyunu Hauts-de-Seine vilayetindeki Garches bölgesinde kullandı.
Sandık çıkış anketi sonrasında konuşan Marine Le Pen, “Demokrasi konuştu” dedi.
İTTİFAKLARIN YARIŞI
Ülkedeki ani seçim kararı partilerin ittifaklara yönelmesine neden olurken, seçimlerde üç büyük siyasi ittifak yarışıyor. Anketlerin favori gösterdiği aşırı sağcı RN partisi seçime, merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) partisinin lideri Eric Ciotti ve bazı LR adaylarıyla ittifak içinde katılıyor. RN’nin Mecliste salt çoğunluğu almasından endişe eden solcu partiler Sosyalist Parti (PS), Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Fransa Komünist Partisi (PCF) ve çevreci parti Yeşiller (EELV) ise “Yeni Halk Cephesi” (NPF) ittifakını oluşturdu. Fransa’yı 2017’den bu yana yöneten Macron’un partisi Rönesans da iktidarın ortakları Demokrasi Hareketi (MoDem) ve Horizons (Ufuklar) ile seçim kapsamında “Cumhuriyet İçin Hep Birlikte” başlığı altında ittifak kurdu.
MACRON BIRAKMAM DEMİŞTİ
Görev süresi Nisan 2027’de dolacak olan Cumhurbaşkanı Macron, aşırı sağcı RN partisinin Mecliste çoğunluk sağlaması halinde bile istifa etmeyeceğini açıklamıştı.
MACRON’U HEZİMETE UĞRATAN 28 YAŞINDAKİ BARDELLA KİMDİR
Sosyal medyada 1 milyondan fazla takipçisi ile dikkat çeken, destekçilerinin ‘dönüştürücü bir figür’ olarak gördüğü, en ciddi karşıtları tarafından ise ‘hayalet parlamenter’ olarak tanımlanan Jordan Bardella’nın yeni Başbakan olması muhtemel. 2022’de Ulusal Birlik (RN) partisinin liderliğini üstlenen Jordan Bardella, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ttifakından iki kat daha fazla oy alarak Avrupa Parlamentosu seçimlerinde önemli bir etki yaratmıştı. 17 yaşında Marine Le Pen’in aşırı sağcı partisi RN’ye katıldı. Akıl hocasının ise aşırı sağcı Marine Le Pen’in olduğu biliniyor. Bu arada Marine Le Pen, dünkü seçimler sonrasında Macron’u da eleştirerek, “Halk net bir şekilde 7 yıllık küçümseyici ve yıpratıcı yönetime son vermek” istiyor diye konuştu ve ikinci turda da seçmenlerden destek istedi.
Aşırı sağın olası başbakan adayı Jordan Bardella dün akşam yaptığı konuşmada “Fransız halkı emsali olmayan bir umut doğurdu” dedi.
BİRÇOK YERDE İKİNCİ TUR BEKLENİYOR
Fransa’da son anketler, RN’nin başı çektiği ittifakın mecliste salt çoğunluğu elde edebileceğini gösterirken, solcuların kurduğu ittifakın sandıktan ikinci çıkacağını öngörüyor. Anketler Rönesans’ın etrafında kurulan ittifakın seçimi üçüncü sırada bitireceğine işaret ediyor, bu da iktidarın 2022 genel seçimlerinde elde ettiği nispi çoğunluğu da kaybetmesi anlamına geliyor. Bir adayın ilk turda milletvekili seçilebilmesi için seçim bölgesinde oyların salt çoğunluğunu toplaması (yüzde 50’liden fazlasını) gerekiyor. Sisteme göre bir seçim bölgesindeki oyların en az yüzde 12.5’ini toplayan adaylar ikinci tura kalıyor. Olağandışı bir takvimde düzenlenen erken seçim kapsamında, çok sayıda seçim bölgesinde 3 adayın ikinci turda karşı karşıya gelmesi bekleniyor. İkinci tura, seçime ittifakla katılan partilerin adaylarının kalacağı tahmin ediliyor. 5 yıl boyunca Ulusal Meclis’te görev alacak 577 milletvekilinin seçildiği erken genel seçimlerin ikinci turu 7 Temmuz’da yapılacak.
Sandık çıkış anketlerinin açıklanmasının ardından aşırı sağ karşıtları Paris’te gösteri düzenledi.
2.6 MİLYON SEÇMEN VEKALETLE OY KULLANDI
Ülkede sandık başına gidemeyecek seçmenler, kendileri adına oy kullanması için bir başka seçmene vekalet verebiliyor. Seçim kararının sürpriz bir şekilde alınması ve seçim tarihlerinin tatil dönemine denk gelmesiyle vekaletle oy verme işlemine yönelik başvurular arttı. Bu kapsamda, Fransa İçişleri Bakanlığının verilerine göre seçimin ilk turunda oy kullanmak için vekalet verenlerin sayısı yaklaşık 2 milyon 641 bin oldu. Ülkede 2022’deki genel seçimlerin ilk turunda bu sayı yaklaşık 1 milyon olmuştu.
Bilgi Notu: Fransa Ulusal Meclisi 577 üye genel oy hakkı ile her 5 yıl için seçiliyor. 10 Nisan 2022 tarihinde gerçekleşen ilk tur seçimlerde Emmanuel Macron %27,84; Marine Le Pen %23,15 oy almıştı. 24 Nisan 2022 tarihinde yapılan ikinci tur seçimlerde ise Macron %58,5 oyla Cumhurbaşkanı seçilirken, Marine Le Pen oyların %41,4’nü almıştı.
