Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da düzenlenen BRICS Zirvesi Genişletilmiş Liderler Toplantısı’na katılması ve aile fotoğrafında yer almasının yankıları sürüyor. BRICS zirvesini solcu yazarlar değerlendirdi. BirGün Gazetesi yazarı Hayri Kozanoğlu “BRICS nedir, ne değildir?” ve Evrensel yazarı Ceren Ergenç “BRICS’i birleştiren nedir?” başlıklı yazılar kaleme aldı.
“BRICS YENİ DÜNYA DÜZENİ’NE BİR İTİRAZ”
Kozanoğlu yazısında, “BRICS Artı, Biden döneminde pekiştirilmeye çalışılan Yeni Dünya Düzeni’ne bir itiraz olarak değerlendirilebilir. Ama BRICS’i antiemperyalist bir blok, enternasyonalist perspektife sahip bir oluşum gibi görmekten kaçınmalı” değerlendirmesinde bulunurken zirve ayrıca şu yorumlarda bulundu:
“36 ülkeden aralarında Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu 20’den fazla devlet başkanının katıldığı buluşma bu yönüyle bile bir başarıyı, Rusya’yı tecrit çabalarının amacına ulaşmadığını gösteriyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in bizzat Kazan’a gelmesi, konuşmasında gelişmekte olan ülkelerin Güvenlik Konseyin’de ve IMF-DB gibi Bretton Woods kuruluşlarında temsil edilmemesi gerçeğine vurgu yapması, ‘bu değişmeli!’ çağrısında bulunması başlı başına önemliydi”
Kozanoğlu yazısında BRICS’in tarihsel olarak genişlemesini ve birliğin içindeki dengeleri anlattı.
NEDİR BU ‘BRICS CLEAR’ VE ‘BRICS SİGORTA ŞİRKETİ’
Evrensel Gazetesi yazarı Ceren Ergenç ise BRICS’in ‘partner ülkeler’ modelini anlatarak birliğin asıl etkisini artıracak olan sistemlerin kurulması planan ‘BRICS-Clear’ ve ‘BRICS Sigorta Şirketi’ olduğunu kaydetti. Ergenç sistemleri şöyle anlattı:
“BRICS-Clear, hem BRICS içi ticaret hem de BRICS ile ‘ortak’ ülkeler arasındaki ticaret için bir ödeme ve takas sistemi. BRICS Clear’ın temel hedeflerinden biri, SWIFT sistemine bir alternatif yaratmak. Ayrıca, BRICS-Clear sistemi içinde, uluslararası işlemlerin ödenmesinde araç olarak ulusal para birimlerinin kullanılmasına öncelik verilmesi planlanıyor. İşlem takasının, BRICS’in finansal kurumu olan Yeni Kalkınma Bankası tarafından yönetilen bir ‘istiktarlı para’ aracılığıyla gerçekleştirilmesi planlanıyor. Bu istikrarlı para modeli AB’dek ‘avro’nun öncülü olduğu için hedefin küresel ekonomide doların hakimiyetini kıracak bir ortaklaşma olduğu düşünülüyor.
Diğer önemli gelişme de, BRICS bölgesindeki ticari işlemlerin sözleşmeleri ve nakliyelerini için Batılı sigorta şirketlerinden bağımsızlığını inşa edecek olan BRICS Sigorta Şirketinin kurulması. BRICS’in kendi sigorta şirketinin olması hem BRICS bölgesini içeriden güçlendirecek, hem de bölgeyle ticaret yapmak isteyenlerin işini kolaylaştırarak BRICS’in etki alanını arttıracak bir kurumsallaşma”
BRICS’in iç işleyişine ve BRICS ülkelerinin dengelerine değinilen Ergenç’in yazısında “BRICS bölgesindeki ülkelerin hepsi elbette ki her konuda birbiriyle aynı fikirde değil. Gazze konusunda bile BRICS üyesi ülkeler arasında hâlâ farklar var. Ancak, düne kadar genişlemeyi kaldıracak kurumları bile olmayan BRICS’e bugün bu kadar nur yağmasının nedeni Küresel Güney’in Batı’nın (yeniden) yaratmakta olduğu kutuplaşmadan hoşnutsuzluğu” değerlendirmesinde bulunuldu.