Birol BOZKURT
Yabancı yatırımcı ilgisini artırmak amacıyla, BIST-50 endeksinde açığa satış yasağının kaldırılması gündemde. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ABD’deki Brookings Enstitüsü’ndeki konuşmasında, yasağın kalkmasının yatırım ortamını güçlendireceğine inandıklarını belirtti.
Şimşek’in bu açıklaması, Borsa İstanbul’daki gelişmeleri yakından takip eden yatırımcılar arasında heyecan yarattı. Açığa satış yasağı, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası getirilmişti ve o tarihten bu yana yürürlükte bulunuyor. Ekonomistler ve piyasa uzmanları, bu tür düzenlemelerin piyasa likiditesi ve yatırımcı güveni açısından önemli olduğunu belirtiyor.
Açığa satış işlemi, yatırımcıların elinde olmayan bir hisse senedini ödünç alarak, fiyatın düşeceği beklentisiyle satış yapmasını ifade ediyor. Bu işlemin amacı, yüksek fiyattan satılan hissenin daha düşük bir fiyattan geri alınarak fiyat farkı üzerinden kazanç sağlanmasıdır. Genellikle piyasalarda düşüş baskısı oluşturabilen bu işlem, aynı zamanda likiditeyi artırarak piyasa derinliğini destekleyebilir.
Uzmanlar, açığa satış yasağının kalkmasıyla Borsa İstanbul’un uluslararası yatırımcı nezdinde daha cazip hale geleceğini öngörüyor. Bu gelişmeyle birlikte özellikle BIST-50 endeksindeki likiditenin artması, yerli yatırımcılar için de yeni yatırım fırsatları doğurabilir.
“Açığa satış yabancılar için zannedilenden daha önemli”
Açığa satış uygulamasının kaldırılmasına yönelik haberleri Allbatross Grup Stratejisti Volkan Dükkancık ile konuştuk. Açığa satışın, birçok kişinin düşündüğünden çok daha önemli bir konu olduğunu söyleyen Dükkancık, “Özellikle yabancı yatırımcı açısından çok önemsenen bir konu.
Yıllarca yurt dışında bir hedge fon yöneticisi olarak edindiğim tecrübeyle söyleyebilirim ki, yabancılar net, çıplak pozisyonlar almayı çok tercih etmezler. Genellikle kısa vadeli hedge fonlar dışında, orta vadeli yatırım perspektifiyle gelen yabancı yatırımcılar, bir piyasaya girdiklerinde uzun vadeli kalmayı düşünürler. Bu yüzden açığa satış fırsatı onlar için oldukça değerlidir. Neden? Çünkü çoğunlukla hedge edilmiş pozisyonlar ya da ‘pair trade’ olarak bilinen pozisyonlar almayı tercih ederler.
Örneğin, herhangi bir sektörde hızla yükselen veya pahalı görülen bir hisseyi açığa satarak, daha düşük değerlendirilen bir hisseyi uzun pozisyonda tutarlar. Bu şekilde denge sağlanır ve aradaki fiyat farkından yararlanarak arbitraj fırsatı elde etmeye çalışırlar. Dolayısıyla yabancı yatırımcının Türkiye piyasasına gelip yeniden ciddi pozisyonlar alabilmesi için açığa satış yasağının kaldırılması oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.
“Fiyatların daha sağlıklı oluşması için şart”
Açığa satışın sadece 50 hisseyle başlamasının şu an için yeterli olduğunu söyleyen Volkan Dükkancık, “Çünkü yabancılar genellikle belirli hisseler arasında hareket etmeyi seviyor. Bu durum yabancının piyasaya katılımı açısından oldukça önemli bir adım. Açığa satışın serbest bırakılmasıyla ilgili yanlış bir algı var; sanki açığa satış gelince piyasa daha da düşecek gibi düşünülüyor. Oysa piyasanın düşmesini bekleyen bir yabancı ya da yatırımcı zaten vadeli piyasalarda bu pozisyonu alır.
Hatta vadeli piyasalarda pozisyon yoğunlaşmasının sebeplerinden biri de açığa satış yasağı olabilir. Ben bu adımı piyasayı dengeleyici buluyorum ve yabancı yatırımcının tekrar piyasaya katılabilmesi açısından oldukça değerli görüyorum. Yasağın kalkması hem fiyatların daha sağlıklı oluşması, hem de yabancı yatırımcıların geri dönmesi açısından çok olumlu buluyorum” dedi.
VİOP’ta fiyat adımı değişiklikleri 2 Aralık’tan sonra geçerli olacak
Borsa İstanbul, vadeli işlemler sözleşmelerinde minimum fiyat adımı değişikliklerinin 2 Aralık 2024 tarihinden itibaren geçerli olmasına karar verdi. Borsa İstanbul’un konu ile ilgili açıklamasında, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinin bir kısmında fiyat adımlarının 01/11/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değiştirileceği, buna bağlı olarak 31/10/2024 tarihinde akşam seansı yapılmayacağı ve ilgili sözleşmelerde sistemde bekleyen İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) emirlerin Borsa tarafından gün sonunda iptal edileceğinin duyurulduğu hatırlatıldı. Gelen talepler dikkate alınarak, piyasa katılımcılarının gerekli hazırlıkları tamamlayabilmelerini teminen minimum fiyat adımı değişikliklerinin 02/12/2024 tarihinden itibaren geçerli olmasına karar verildi.
Borsa günü yükselişle tamamladı
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün günü yüzde 0,42 değer kazanarak 8.945,80 puandan tamamladı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 37,32 puan artarken, toplam işlem hacmi 24,6 milyar lira oldu. Dün borsada, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nedeniyle pay piyasalarında saat 12.30’a kadar sürekli müzayede işlemleri, saat 12.30- 12.40 arasında ise kapanış seansı gerçekleşti. Bugün atil nedeniyle yurt içi piyasalarda işlem gerçekleşmeyecek, yurt dışında ise ABD’de tüketici güven endeksi ile toptan stoklar, Japonya’da işsizlik oranının takip edileceğini dile getiren analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.000 ve 9.100 seviyelerinin direnç, 8.800 ve 8.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Açığa Satış Nedir?
Açığa satış işlemi, yatırımcıların elinde olmayan bir hisse senedini ödünç alarak fiyat düşüşü beklentisiyle satması olarak tanımlanıyor. Yatırımcılar, gün sonunda veya belirlenen vade bitiminde ödünç aldıkları hisseleri geri koyarak aradaki fiyat farkı üzerinden kazanç elde etmeye çalışır. Ancak açığa satış, fiyat düşüş beklentisi üzerinden yapıldığı için genellikle piyasalarda düşüş yönlü baskı oluşturabilir.