Elektrik fiyatlarına zam yapılacağına yönelik iddialar kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Zam iddiaları sonrası Elektrik Mühendisleri Odası’ndan konuyla ilgili önemli bir açıklama geldi. Açıklamada yapılacak düzenlemenin mevcut haliyle yürürlüğe girmesi durumunda, tüketimde bir değişiklik olmasa bile elektrik faturalarının artacağı uyarısında bulundu. Yetkililer, bu durumun tüketiciler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine dikkat çekti. Kamuoyunun endişe ile takip ettiği zam iddiaları, enerji maliyetleri ve fiyatlandırma politikalarına dair tartışmaları da yeniden gündeme taşıdı.
2024 yılı için mesken ve tarımsal faaliyetler tüketici grubuna yönelik yıllık 100 milyon kilovatsaat (kWh) ve diğer tüketici gruplarına yönelik yıllık 1 milyon kWh olarak uygulandığı belirtilen açıklamada son günlerde EPDK`nın 2025`ten geçerli olmak üzere konut aboneleri için limiti yıllık 5 bin kilovatsaate (kWh) kadar indireceği iddiaları hatırlatılarak “Bu düzeyde bir limit düşüşü tarife yapısını radikal bir biçimde dönüştürecektir. Aylık ortalama 417 kWh tüketimi olan, başka bir değişle Ekim 2024 itibariyle aylık ortama 1050 TL düzeyinde fatura ödeyen tüm konut aboneleri bu tebliğ kapsamına girecektir” denildi.
EMO hesaplamalarında yıllardır 4 kişilik bir ailenin asgari yaşam standartları için aylık 230 kWh enerji tüketeceği varsayıldiği belirtilen açıklamada “Bu değer, hesaplama kolaylığı nedeniyle EPDK tarafından da aylık 240 kWh denk gelecek şekilde günlük 8 kWh olarak kabul görmüş ve düşük kademe için bu tüketim değeri kullanılmaya başlanmıştır. Bahsi geçen 417 kWh ise yeni bir kademe haline gelecektir. Aylık ortalama tüketimi 417 kWh’in üstünde kalan milyonlarca haneye yüksek tüketimli sanayi kuruluşları gibi fatura kesilecektir. Eğer uygulama bu haliyle yaşama geçerse, tüketimi aynı kalsa da bu hanelere kesilecek fatura spot piyasaya göre her ay değişen yüksek değerlere ulaşacaktır” denildi.
DAVA EDECEKLER
EMO, söz konusu düzenlemenin iptali için konuyu yargıya taşıyacağını açıklarken, değişiklikten etkilenecek tüm vatandaşlara da tüketici haklarını koruma çağırısında bulundu.
Açıklamada ayrıca hizmet bedelinin belirsiz hale getirilmesinin kabul edilmez olduğu da belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Özellikle sıradan tüketicilerin yaşadığı konutlara verilecek hizmetin bedeli belirsiz hale getirilemez. Günümüzde enerjiye erişim temel insan haklarından biri olarak kabul edilmekte, ucuz, kaliteli ve sürekli olarak sağlanması gereken bir kamu hizmeti olduğu tüm dünyada kabul edilmektedir. Alelade bir piyasa metaı olmaması nedeniyle bu hizmetler kamu eliyle yürütülmesi gerekirken, mevcut durumdaki gibi özel sektör eliyle yürütülse dahi, etkin bir kamu denetimine tabi olarak sürdürülmek zorundadır. Lokanta menüsünün bile kapıda ilan edilmesinin zorunlu olduğu bir dönemde tüketicinin birim enerji maliyetini önceden bilmemesi kabul edilemez.
Artan maliyetler karşısında önlem alma ve bu maliyetleri başkasına aktarma şansı da olmayan yurttaşlara piyasa şartlarının doğrudan yansıtılması kabul edilemez. Konut tarifesinde günlük 8 kWh`dan daha fazla tüketimi olan aboneler zaten diğer abonelere göre yüksek bedel ödemektedir. Bu anlamda tüketimi yüksek haneler zaten yüksek fatura ödemektedir. Yasal dayanağı da olmayan böylesi bir düzenleme yapılması durumunda Elektrik Mühendisleri Odası olarak konuyu yargıya taşıyacağımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz. Değişiklikten etkilenecek tüm yurttaşları da tüketici haklarını korumaya çağırıyoruz.”
EMO’dan yapılan açıklamada, enerji maliyetlerinin enflasyon üzerindeki etkisini sınırlandırmak için kamunun alım ve fiyat garantileri içeren enerji ihaleleri yerine doğrudan yatırım yapması gerektiği de vurgulanarak “Ekonomik krizi en az hasarla atlatmak için kalkınma perspektifiyle hazırlanan toplumcu bir enerji programının uygulanması artık zorunluluktur. Bu çerçevede elektrik alanında üretimden, dağıtıma kadar tüm süreçleri yönetecek dikey entegre bir kamu tekeli yeniden kurulmalıdır” ifadeleri kullanıldı.
Öte yandan EPDK’dan konuya ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.